En ilkel çağlardan bu yana, kendini bildi bileli, insan düş gücü durmadan işlemiş. İnsan yeryüzü ile gökyüzünü, çeşitli düşsel yaratıkları tanrılarla süslemiştir. İnsan yapısı tanrıların, yarı tanrıların kişilikleri, serüvenleri, birtakım efsaneler içinde, kuşaktan kuşağa ta çağımıza kadar gelmiştir. İşte bu bilgilerin tümüne Mitologya diyoruz. Mitologya efsaneler bilimi demektir. Masal, öykü, efsanelerin toplandığı bir bilimdir demek daha iyi olur. Aslında değersiz bir söylentidir belki, boş ve gülünç bir masaldı belki ama var olan bir kavramdır.
Çeşitli ulusların birbirinden ayrı mitologyaları var, ama bugün tarihe karışmış olan eski Greklerle Romalıların bize bırakmış oldukları mitologya hazinesi en zengindir ve çağdaş kültürümüz üzerinde geniş yankıları olmuştur. Onun için, her aydın kişi, bugün bu mitologyalar hakkında geniş bir fikir sahibi olmak zorundadır. O günlerde dünya gençtir; insanlar doğanın ortasında, toprağa bağlıdır; günlerini ağaçların, denizlerin, tepelerin, çiçeklerin arasında geçirirler. Gerçekle gerçekdışı pek ayrılmamıştır daha;korularda dolaşan delikanlılar,ağaçlar arasında ansızın bir güzele rastlarlar,duru bir kaynağa eğilen genç kızlar sularda tanımsız,sınırsız güzellikler görebilirler .İşte bu yaşayışın özlemi,mitologyadan söz açar, şair ruhlu çoğumuzun yüreğimizde yaşamıştır ..Batı kültürünün tümüne ve özüne inmek çok zaman alır ama , bir özet yazmayı düşündüm sizler için ,beğenirseniz ...
Yunanlılar; evreni tanrıların yarattığına inanmazlardı. Onlara göre evren tanrıları yaratmıştır. Tanrılardan önce yer ile gök vardı. Titanlar(yaşlı tanrılar) onların çocuklarıydı. Titanların yerini 12 büyük OLYMPOSlular alır. Olympos da yaşarlardı, bir tepedir, ya da bilinmeyen bir meçhuldür. .Homeros, Poseidon’un deniz, Hades' in yeraltı, Zeus' un da gökyüzü tanrısı olduğunu söyler… Yinede hep birlikte Olympos da yaşarlar. Olymmpos' a mevsimlerin koruduğu, bulutlardan meydana gelmiş büyük bir kapıdan geçilerek girilirdi. İçeride tanrılar oturur; yer nektar içer, Apollon' un lirini dinlerlerdi. Tanrısal bir aile meydana getiriyordu Olymposlular On iki Olympos’lular;
1.ZEUS(JUPITER),başkan
2.POSEIDON(NEPTUNUS),Zeus'un erkek kardeşi
3.HADES,(PLUTON),Zeus'un erkek kardeşi
4.HESTIA(VESTA),Zeus'un kız kardeşi
5.HERA(IUNO),Zeus'un karısı
6.ARES(mars),Zeus ile Hera'nın oğlu
7.HEPHAISTOS(VULCANUS),Hera ile Zeus' un oğludur.
Zeus' un çocukları;
8.ATHENA
9.APOLLON(VENUS)
11.HERMES(MERCURIUS)
12.ARTEMIS(DIANA)
ZEUS: Evreni paylaşmak için kura çektiler. Deniz Poseidon’a, Yeraltı Hades 'e düştü. Zeus da başkan. Gök' ün hükümdarı, yağmur tanrısı, gök tanrısı oldu, şunu dedi hep. Herkesten güçlüyüm der ve devamlı âşık olur.
HERA: Zeus’un karısı ve kız kardeşidir. Zeus' un aşk serüvenlerine adı karışan kadınları cezalandırmak en büyük işidir. Bir Troila lı evrende ondan daha güzel kadın olduğunu söylemeseydi Troia savaşı olmayacaktı Hera' nın kıskançlığı ve kini yüzünden Troia şehri yakılıp yıkılmıştır. Argos da yaşadı, kutsal hayvanları; inek ve tavus kuşudur
POSEIDON: Deniz tanrısıdır. İnsanlara ilk atı o vermiştir. Fırtınayı başlatmak, durgunluğu getirmekte onun elindeydi."Toprak titreten" de derlerdi Poseidon’a… Yanında taşıdığı 3lü mızrağıyla gönlünün dilediğini sarsar, titretirdi.
HADES: Yeraltı tanrısı olup ölüleri yönetmiştir. Toprakta gizli değerler, madenler yüzünden, zenginlik tanrısı da denilmiştir. Olympos'da sevilmez, az giderdi Olympos' da ona kimse yüz vermez ve de ağırlamazdı Acımasızdı, ama doğruluğu adaleti severdi…
ATHENA: Zeus’un kızıdır, annesi yoktur. Bebek olarak değil de, büyümüş olarak, zırhlar içinde çıkmıştır. Uygarlığın, el sanatlarının, tanrının, dizginin yaratıcısıdır. Atları ilk o ehlileştirmiştir Zeus en çok onu sever ve güvenirdi. Bakire tanrıçadır. Akıl, mantık ve saflığın birleşenidir. Atina da yaşamış ve zeytin ağacını ilk o dikmiş yetiştirmiştir.
APOLLON: Zeus' un oğlu ve "Tanrılar içinde en Yunan tanrıdır".Olymposluları altın liri ile eğlendiren, çok uzaklara ok atan, okçu tanrıdır. Işık, doğruluk, Kurtlar, Fareler, Güneş Tanrısı da denilir. İnsanlarla tanrılar arasında bağlar, ilgiler kurmuştur. Ağacı defne, yunus ile kargaya hayrandır.
ARTEMIS(DIANA):Apollonun ikiz kardeşidir. Zeus ile Leton'un kızlarıdır.2.bakire(erden) tanrıçadır. Baş avcıydı kadın olmasına rağmen iyi bir avcıydı, gençleri, yavruları severdi. Selvi kutsaldı, yabani hayvanların hepsini özellikle geyiği severdi…
APHRODITE: Ölümlülerin ve ölümsüzlerin akıllarını çelen Aşk ve Güzellik tanrıçasıdır. Kalplerine girdiği kimselere alayla gülen kahkaha tanrıçası, karşı konmaz tanrıçadır. Zeus 'un kızıdır, ama daha sonra yazılan şiirlere bakılırsa denizköpüklerinden doğmuştur. Doğduktan sonra Kythera(Yunanistanda bir ada)dan dan Kıbrıs kıyılarına sürüklenmiştir. Romalılarda ona hayrandı. Güzellik Aphrodite ile gelirdi. Rüzgârlar, fırtına bulutları o gelince kaçardı, çiçekleri toprağı severdi. Ateş tanrısı, çirkin, topal, Hepaistos' un karısıydı. Kumru serçe süsler, denizin dalgaları kahkahalar atardı onu görünce. Onsuz sevinç de, mutlulukta yoktu, kuğu severdi.
HERMES: Zeus’un kızıydı ve habercisidir. Tanrıların en zekisi, en kurnazı, hırsızlar ustasıydı. Daha bir günlükken, Apollonun sürülerini çalmıştır. Zeus sürüleri geri verdirir, Hermes de kaplumbağa kabuğundan yaptığı çalgıyı Apollon'a armağan ederek onun gönlünü kazandı. Ticaret tanrısı olarak en çok onun adı geçer mitologyada…
ARES: Zeus ile Hera’nın oğludur. Savaş tanrısıdır. Hem kanına susamıştır, hem de korkaktır. Savaşa yalnız katılmaz, en çok kız kardeşi Eris(kavga)ile Erisin oğlu Çekişme ona eşlik eder. Yunanlılar Ares' i hiç sevmezler . Kişiliği yoktur,kendine tapan bir şehir bulmak imkansızdır Zalim sert insanlar ülkesi , Thraikalıdır . Akbaba hayranıdır ..
HEPHAISTOS: Ateş tanrısıdır. Zeus ile Hera'nın oğludur. Olympos da büyük saygı gördü. Ölümsüzlerin zırhlarını, silahlarını hazırlardı Odysseisa' ya bakılırsa karısı Aphrodite idi. Yerde de, gökte de sevilen iyi yürekli bir tanrıydı. Athenayla birlikte tarımı, uygarlığı, el sanatlarını kurdu.
HESTIA: Zeusun kız kardeşi 3.erden(bakir)tanrıçaydı. Evin, yuvanın koruyucusudur. Ocak tanrıçası denilirdi. Vestanın Romada ki ateşini 6 erden rahibe korumaktadır
OLYMPOS' un daha önemsiz TANRILARI:
EROS: Latince de Cupidodur. Aşk tanrısı olup, Aphrodite' in oğludur.
IRIS: Gökkuşağı tanrıçası ve tanrıların habercisidir.
ROMA TANRILARI:12 büyük Olymposluları Romalılarda kendilerine tanrı olarak kabul etmişlerdir sadece adlarını değiştirmişlerdir.
DEMETER:(CERES).Bereket, Başak tanrıçasıdır.
DIONYSOS: Şarap tanrısı. Olympos' a giren sonuncu tanrıdır. Şarap yoksulları zenginleştirmekle kalmazdı, hayat veren, bütün hastaları iyileştiren bir kadehi vardır Dionysosun. O kadehden içen cesaretlenir, korku diye bir şey kalmazdı. Bundan insanlar şarap tanrısını öteki tanrılardan daha çok sever, daha çok düşünürlerdi. Sadece şarap içenler değil içmeyenlerde ona tapardı.
DÜNYANIN VE İNSANIN YARATILIŞI:
Önce o Khaos vardı, sonsuz, ölçüsüz boşluk,
Bir deniz vahşi, deniz kadar karanlık.
Milton'un sözleridir bunlar. Khaos(biçimsiz hiçlik)ansızın 2 çocuk doğurur. Gece ve dipsiz derinlik. Evren yalnızlık, karanlık, boşluk, sessizlik, sonsuzluk olarak kalmış. Sonra sevgi, karanlık ve ölümden doğar. Sevgi; Işık’ı ve Işığın arkadaşı Günü yarattı. Yeryüzü yaratıldı. Zaten ışıklı sevginin gelişinden belliydi dünyanın yolda olduğu. Yeryüzünün silik de olsa bir kişiliği vardı. Sevgi ile Işığın, kişilik bakımından ele alınınca önemi büyüktür. Bu iki kavram insanlar gibi yemek yiyip yol yürüyordu. İnsanoğlunun yaratıcısı da onlardı. Yeryüzü Ana ile Gök babanın yaratıcısıdır. Sonra, canavarlar, tanrılar, tanrıçalar, ölümlüler, ölümsüzler yaratıldı.
İLK KAHRAMANLAR;
PROMETHEUS ile IO: İnsanları ateşe verdiği için cezalandırılan Prometheus bir kayada otururken IO’ ya rastlar. İnek şeklindedir. IO aslında güzel bir kızdır. Zeus ona âşık olmuş. Hera Zeus'u bulamayınca dünyaya indi, Zeus Io'yu büyü ile inek yaptı. Prometheus geleceği gören biridir. IO’ ya daha çok ülkeler gezeceğini, çok denizler geçeceğini söyler Geçeceği ilk denize Ionia, ilk boğaza da inek geçidi anlamında Bosphoros(Boğaziçi)denilecekti. Daha sonra Nil kıyılarına varıp Zeus'la buluşup Epaphosu doğuracaktı. Kahramanlar kahramanı Herakles doğacaktı. Promethesus da özgürlüğünü ona borçlu olacaktı.
EUROPA: Zeusla sevişen2.Coğrafya kahramanıdır. Zeus onu bir ilkbahar sabahı gökteki sarayında oturmuş iken görür. Güzel Europa uykudan uyanmış, gördüğü düşü yorumlamaya çalışıyordu. Zeus'un kalbine Erosun oklarından biri saplanmıştır. Hera’dan korkusundan çekici bir boğa kılığına girdi . Europa da boğayı görünce dayanamayıp yanına geldi onu sevdi, okşadı. Boğa eğildi, Europea' nın sırtına binmesini ister gibiydi. Europa boğanın sırtına bindi. Zeus fırlattığı yıldırımların hızıyla denize daldı. Europa onun bir tanrı olduğunu anladı. Boğa ona Zeus olduğunu, ona tutulduğunu, Girit adasına gittiklerini söyledi. Giritte onları mevsimler karşılar. Sevişip çocukları olur.
AŞK ve SERÜVEN ÖYKÜLERİ:(Aşağıdaki başlıkları Araştırıp okumanızı istiyorum aslında bu kadar değil ama bunlar benim beğendiklerim en çok)...
1.Eros ile Psyke
2.Pyramus ile Thisbe
3.Daphne
4.Pegasos ile Bellerophon
EN ÜNLÜ KAHRAMANLAR:
1.Perseus 2.Tehseus 3.Herakles
EN ÜNLÜ SAVAŞ: TROIA Savaşı